Tesbitler – islam bilgi arşivi

İslam’ın hikmet dolu sözleri arasında, Efendimiz Hz. Muhammed’in (s.a.v) “Ölmeden evvel ölünüz” hadisi, üzerinde derin tefekkür gerektiren bir çağrıdır. Bu hadis, sadece biyolojik ölümden bahsetmez; daha çok insanın nefsiyle yüzleşmesi, manevi bir ölüm yaşayarak hakiki bir dirilişe ulaşması gerektiğini işaret eder. Bu makalede, bu hadisin anlamını, hikmetini ve hayatımıza etkilerini ele alacağız.

Hadisin Anlamı: Manevi Ölüm

“Ölmeden evvel ölünüz” ifadesi, nefsin tutkularından, dünyaya olan aşırı bağlılıktan ve dünyevi hırslardan kurtulmayı ifade eder. Kur’an-ı Kerim’de, “Her nefis ölümü tadacaktır” (Âl-i İmrân, 185) ayeti, biyolojik ölümün herkes için kaçınılmaz olduğunu belirtir. Ancak bu hadis, ölümden önce bir muhasebe yapmayı, nefsi terbiye ederek kişinin manevi bir arınma sürecine girmesini teşvik eder.

Nefsin Ölümü ve Manevi Diriliş

İnsanın hakikate ulaşmasının önündeki en büyük engel, nefistir. Nefis, insanı geçici olan dünya nimetlerine yönlendirir ve hakikatten uzaklaştırır. Nefsin terbiyesi, İslam ahlakında “tezkiye” olarak adlandırılır. Tezkiye, insanın iç dünyasını arındırma, kötü huylardan ve dünya hırslarından sıyrılma sürecidir.

Bu bağlamda, ölmeden evvel ölmek, nefsin isteklerini ve kötü alışkanlıklarını öldürmek, ruhun dirilmesine ve hakikate yönelmesine zemin hazırlamaktır. Bu diriliş, insanı Allah’a daha yakın kılar.

Dünyaya Karşı Zühd Tavrı

Hadis, aynı zamanda dünyaya karşı bir zühd tavrını da işaret eder. Zühd, dünyaya kalben bağlı olmamayı ifade eder. Hz. Peygamber (s.a.v), dünyayı bir yolculuk esnasında gölgelendiği bir ağaç olarak tasvir eder (Tirmizi, Zühd, 44). Ölmeden evvel ölmek, bu geçici dünya hayatına gereğinden fazla anlam yüklememek ve ahirete hazırlanmak demektir.

Tevekkül ve Teslimiyetin Önemi

Ölmeden evvel ölmek, aynı zamanda Allah’a tam anlamıyla teslimiyetin bir göstergesidir. İnsan, bu dünyadaki mal ve makamdan vazgeçerek, Rabbine teslim olur. Teslimiyetin en güzel örneği, Hz. İbrahim’in (a.s) Rabbine olan itaatidir. Bu teslimiyet, insanı korkulardan ve endişelerden arındırır, kalbinde huzuru tesis eder.

Ölmeden Evvel Ölmenin Günümüzdeki Yansıması

Bugün modern dünyada insanlar, sürekli bir yarış ve hırs içerisindedir. Bu koşuşturma, insanın manevi yönünü ihmal etmesine sebep olur. Ölmeden evvel ölmek, modern hayatın kaosunda bir duraklama, nefsi sorgulama ve hakikati bulma çabasıdır.

İnsan, sahip olduklarına değil, teslim olduklarına göre değerlendirilir. Mal, mülk ve makam geçicidir; kalpteki iman ise ebedîdir. Bu nedenle, “ölmeden evvel ölmek,” insanı dünyevi bağımlılıklardan kurtararak, ahirete hazırlık yapmasını sağlar.

Sonuç

“Ölmeden evvel ölünüz” hadisi, insanın nefsine karşı savaş açarak, manevi bir diriliş yaşamasını öğütler. Bu öğüt, insanın dünya hayatındaki gayesini yeniden anlamlandırması ve hakikate yönelmesi için bir çağrıdır.